Kolejna nowelizacja Ustawy o systemie oświaty

20 sierpnia 2014 r.

Przygotowany w MEN projekt nowelizacji Ustawy o systemie oświaty stanowi realizację wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 września 2013 r. (K 35/12), w którym sędziowie stwierdzili niezgodność ustawy z Konstytucją RP (art. 22 ust. 2 pkt 4).

Chodzi o to, że warunki i sposób oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów nie powinny być określane na poziomie ministerialnego rozporządzenia, ale w ustawie.
W rozporządzeniu natomiast mogą być określone szczegółowo tylko te kwestie, które zostały wskazane w odpowiedniej ustawie.

W związku z powyższym wyrokiem do projektowanej nowelizacji ustawy zaproponowano wprowadzenie:

• ogólnych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych, w tym upoważnienie dla ministra oświaty i ministra kultury do uregulowania w drodze rozporządzenia szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów odpowiednio w szkołach publicznych oraz placówkach artystycznych;
• ogólnych warunków przeprowadzania egzaminów zewnętrznych (sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, matury, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie), w tym upoważnień dla ministra oświaty do wydania rozporządzeń określających szczegółowe warunki i sposób przeprowadzania tych egzaminów.

W projekcie proponowane są także inne zmiany w zakresie:

• sprawowania nadzoru pedagogicznego (określenie definicji wymagań wobec szkół; wskazanie, że nadzór polega również na dokonywaniu oceny pracy szkół na podstawie kryteriów jakościowych określonych w formie wymagań; rada pedagogiczna ma ustalać sposób wykorzystania wyników nadzoru, a rada rodziców i samorząd uczniowski będą mogły opiniować przyjęty przez radę pedagogiczną sposób działania; umożliwienie wizytatorom wydawania dyrektorom zaleceń z konkretnymi terminami ich realizacji; możliwość odwoływania dyrektorów na wniosek organu nadzoru pedagogicznego w sytuacji niezrealizowania przez dyrektora zaleceń w odpowiednim terminie; modyfikowanie narzędzi nadzoru; wykorzystanie „elektronicznej platformy");
• funkcjonowania szkół prowadzących kształcenie zawodowe m.in. w zakresie postępowania rekrutacyjnego, prowadzenia kwalifikacyjnych kursów zawodowych;
• doprecyzowania zadań organu prowadzącego szkołę w zakresie zapewnienia szkole w ramach dotychczas świadczonej obsługi administracyjnej również obsługi prawnej;
• finansowania zajęć realizowanych przez nauczycieli w ramach projektów unijnych;
• ustanowienia limitu 25 dzieci w oddziale przedszkolnym pod opieką jednego nauczyciela;
• przekształcenia zadań i struktury organizacyjnej instytucji odpowiedzialnych za przygotowanie i przeprowadzenie egzaminów zewnętrznych (podporządkowanie okręgowych komisji egzaminacyjnych CKE, podległej bezpośrednio MEN; dyrektor CKE będzie mógł wydawać dyrektorom OKE wiążące wytyczne i polecenia, zwracać się do nich o informacje i dokumenty, przeprowadzać w komisjach okręgowych kontrole);
• zasad przeprowadzania rekrutacji do szkół sportowych oraz szkół dwujęzycznych, a także w zakresie przechodzenia uczniów do szkół różnych typów;
• wyboru rad rodziców (wyeliminowanie konieczności wyboru rady rodziców w każdym roku szkolnym, łącząc ich kadencyjność z poszczególnymi etapami edukacyjnymi);
• ograniczenia dokumentacji wytwarzanej w szkole poprzez połączenie programu wychowawczego i programu profilaktyki w jeden program;
• określenia na 25 uczniów limit dzieci w oddziałach I-III szkoły podstawowej;
• dofinansowania podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych dla uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego, w ramach programów rządowych;
• definicji wypoczynku dzieci i młodzieży oraz zasad jego organizowania i nadzorowania, w tym upoważnienia dla ministra oświaty do określenia w drodze rozporządzenia szczegółowych warunków zapewnienia dzieciom i młodzieży bezpiecznego wypoczynku i właściwej opieki wychowawczej (określenie zasad pierwszeństwa korzystania z wypoczynku finansowanego z budżetu państwa; doprecyzowanie katalogu podmiotów, które mogą organizować wypoczynek, obok szkół są to m.in.: organizatorzy turystyki, organizacje pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe, kluby sportowe; określenie warunków, jakie zapewnić musza organizatorzy wypoczynku; uporządkowanie kompetencji kuratora oświaty w zakresie nadzorowania wypoczynku w kraju i za granicą);
• uznawania świadectw szkolnych wydanych za granicą (odstąpienie od zasady uznawania zagranicznego świadectwa za równorzędne z polskim na rzecz zasady uznawania, że świadectwo zagraniczne potwierdza wykształcenie podstawowe, gimnazjalne, zasadnicze zawodowe lub średnie; poszerzenie katalogu świadectw uznawanych z mocy prawa bez konieczność przeprowadzenia postępowania administracyjnego; określenie podstawowych zasad warunków przeprowadzania postępowania administracyjnego przez kuratora oświaty w sprawie uznania zagranicznego świadectwa; wprowadzenie przepisu umożliwiającego kuratorowi przeprowadzenie w toku postępowania egzaminu, gdy potwierdzenie autentyczności dokumentów napotyka na przeszkody).

źródło: MEN