Nowe rozporządzenie MEN
o poradniach psychologiczno-pedagogicznych

źródło: BIP MEN

Opublikowane zostało rozporządzenie w sprawie zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradni specjalistycznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 199). Rozporządzenie wchodzi w życie 15 marca 2013 r. Nowe rozporządzenie zastąpi obowiązujące obecnie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz. U. Nr 228, poz. 1488).
Realizowane dotychczas przez poradnie wspomaganie przedszkola, szkoły czy placówki było często ograniczone do wsparcia konkretnego nauczyciela w rozwiązaniu określonego, wąskiego problemu. MEN chce, aby nowy system służył wspieraniu przedszkola, szkoły i placówki w wykonywaniu przez nie zadań nakładanych przez państwo, jak również wspomagał w zaspokajaniu potrzeb jednostek systemu oświaty i rozwiązywaniu ich problemów.

Podstawowe założenia tego systemu to:

• wspomaganie adresowane do przedszkola, szkoły i placówki, nie zaś wyłącznie do poszczególnych osób lub grup, takich jak dyrektor czy nauczyciele, co oznacza, że poprzez doskonalenie nauczycieli, poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne oraz system informacji pedagogicznej zapewniany przez biblioteki pedagogiczne, całościowo oddziałuje się na całą organizację oświaty;
• wspomaganie przedszkola, szkoły i placówki w rozwiązywaniu napotykanych trudności, bez narzucania rozwiązań, lecz z uwzględnieniem podmiotowej, autonomicznej roli; podstawą wspomagania jest ścisła współpraca przy organizowaniu i realizacji wszelkich działań wspierających pomiędzy wszystkimi podmiotami zaangażowanymi w proces wspomagania;
• wspomaganie wynikające z analizy indywidualnej sytuacji przedszkola, szkoły lub placówki, odpowiadające na ich specyficzne potrzeby; oznacza to, że punktem wyjścia wszelkich działań adresowanych do nauczycieli danego przedszkola, szkoły czy placówki jest rzetelna, angażująca społeczność szkolną, diagnoza potrzeb przeprowadzana przez dyrektora placówki;
• wspomaganie jako proces, czyli odchodzenie od pojedynczych, incydentalnych form pomocy, na rzecz form długofalowych, obejmujących cały proces wspomagania poczynając od przeprowadzenia, we współpracy z przedszkolem, szkołą lub placówką, diagnozy ich potrzeb, poprzez pomoc w realizacji zaplanowanych działań, towarzyszenie w trakcie wprowadzanej zmiany, aż po wspólną ocenę efektów i współpracę przy opracowaniu wniosków do dalszej pracy przedszkola, szkoły lub placówki.

Najważniejsze zmiany w dotychczasowych przepisach:

• uporządkowanie tematyczne i opisanie w podziale na obszary dotychczasowych zadań poradni;
• określenie otwartego katalogu spraw, w jakich poradnie wydają opinię;
• wskazanie, że wniosek o wydanie opinii poradni powinien zawierać uzasadnienie, zaś sama opinia powinna zostać wydana w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku (w szczególnych przypadkach w terminie 60 dni);
• wprowadzenie wymogu podawania numeru PESEL (lub serii i numeru dokumentu potwierdzającego tożsamość ucznia) w opinii wystawianej przez poradnię oraz imion i nazwisk specjalistów opracowujących opinię (do tej pory był wymóg jedynie podpisów na opinii);
• dotychczasowe regulacje, polegające na wskazywaniu przez poradnię w opinii zalecanych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej zastąpiono wskazaniami dla nauczycieli dotyczącymi pracy z dzieckiem albo pełnoletnim uczniem oraz wskazaniami dla rodziców dotyczącymi pracy z dzieckiem albo wskazaniami dla pełnoletniego ucznia, które powinien stosować w celu rozwiązania zgłaszanego problemu;
• dotychczasowe formy pomocy udzielanej przez poradnie nie ulegają zmianie, ale dokonano rozróżnienia na pomoc indywidualną oraz grupową, a także uzupełniono je o wykłady i prelekcje;
• wśród zadań poradni wskazano obowiązek współpracy z przedszkolem, szkołą lub placówką w określeniu dla tych dzieci i młodzieży niezbędnych warunków do nauki, sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych, w tym z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych, odpowiednich ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne dzieci i młodzieży;
• formy realizowania przez poradnię zadań uzupełniono o udział w spotkaniach nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i specjalistów prowadzących zajęcia z dzieckiem lub w zebraniach rad pedagogicznych, a dodatkowo także wykłady i prelekcje;
• wśród form, w jakich poradnie realizują pomoc, wprowadzono formę organizowania i prowadzenia sieci współpracy i samokształcenia dla nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i specjalistów udzielających pomocy psychologiczno-pedagogicznej; sieć powinna służyć współpracy i wymianie doświadczeń, analizie dobrych praktyk, tworzeniu innowacyjnych rozwiązań czy poszerzaniu specjalistycznych kompetencji w sposób zorganizowany;
• wprowadzenie możliwości składania wniosków o wydanie opinii drogą elektroniczną;
• ze względu na specyfikę działalności poradni określono wymagania konieczne, jakie musi spełnić osoba będąca wolontariuszem; wolontariuszem w poradni może być osoba pełnoletnia, która nie była skazana za umyślne przestępstwo i przeciwko której nie toczy się postępowanie karne, jak również przestrzega zasad zachowania tajemnicy w sprawach dotyczących udzielania pomocy.

Poradnie psychologiczno-pedagogiczne realizować mają wspomaganie przedszkoli, szkół i placówek (tj. współpracę i pomoc na kolejnych etapach działania: diagnozowaniu potrzeb przedszkola, szkoły lub placówki oraz ustalaniu możliwych sposobów działania, jak również realizacji zaplanowanych działań, ocenie efektów i opracowaniu wniosków z realizacji zaplanowanych działań) oraz organizować i prowadzić sieć współpracy i samokształcenia dopiero od 1 stycznia 2016 r. Do tego czasu poradnie psychologiczno-pedagogiczne mogą realizować te zadania fakultatywnie.